സൂഫിസത്തിന്റെ ഇസ്‌ലാമിക നിര്‍വഹണം
....................................................................
ശരീരം, മനസ്സ്, ആത്മാവ് എന്നിവ ചേര്‍ന്ന മനുഷ്യന്‍, അവന്റെ ഈ മൂന്ന് തലങ്ങളേയും സ്പര്‍ശിക്കുന്ന വിധത്തില്‍ ആശയങ്ങളെ സ്വാംശീകരിക്കുന്നതിലാണ് സമ്പൂര്‍ണ്ണതയുള്ളത്. വിശ്വാസം, വികാര-വിചാരങ്ങള്‍, കര്‍മ മണ്ഡലം എന്നിവകളിലെല്ലാം ആദര്‍ശത്തെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നവിധത്തില്‍ ഇസ്‌ലാമിനെ ജീവിതത്തില്‍ പകര്‍ത്തുവാനാണ് അല്ലാഹുവിന്റെ കല്‍പ്പന. മനുഷ്യന്റെ ബാഹ്യതലത്തില്‍ ഇസ്‌ലാമിന്റെ വെളിച്ചവും ആന്തരികതലത്തില്‍ ഈമാനിന്റെ പ്രകാശവും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെടുന്നതിനെയാണ് ഇഹ്‌സാന്‍ എന്ന് വിവക്ഷിക്കുന്നത്. ''നീ അല്ലാഹുവിനെ കാണും പ്രകാരം അവനു വഴിപ്പെടുക... നിനക്ക് അവനെ കാണാനാകില്ലെങ്കില്‍ അവന്‍ നിന്നെ കാണുന്നുവെന്ന അവബോധത്തിലാവുക.'' ഈ സമ്പൂര്‍ണ്ണാവസ്ഥയെ സ്വാംശീകരിക്കലുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയമാണ് തസവുഫ്. ഈ അവസ്ഥ പ്രാപിക്കാന്‍ വേണ്ടിയുള്ള പരിശീലനത്തില്‍ വ്യാപൃതരായവരെ സൂഫികള്‍ എന്നും വിളിക്കുന്നു.
ഇസ്‌ലാം നിഷ്‌കര്‍ഷിക്കുന്ന ജീവിത ചിട്ടകളും മാനസിക നിയന്ത്രണങ്ങളും വഴിയാണ് ഇഹ്‌സാന്റെ തലത്തെ പ്രാപിക്കാനാകുന്നത്. പക്ഷേ, ജീവിത ചിട്ടകളും മാനസിക നിയന്ത്രണങ്ങളും അതിനുള്ള പരിശീലനങ്ങളും എല്ലാ മതങ്ങളും മതേതര ആശയങ്ങളും ശരിവെക്കുന്നതും അവര്‍ക്കെല്ലാം ആവശ്യവുമായതാണ്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ ആധ്യാത്മികമായി ചിന്തിക്കുന്നവര്‍ക്കിടയിലെല്ലാം സൂഫിസത്തിന് സമാനമായ തത്വങ്ങളും അനുശീലനങ്ങളും കാണാന്‍ സാധിക്കുന്നു. മനുഷ്യന്റെ ആധ്യാത്മികതലത്തെ നിഷേധിക്കപ്പെട്ട ആധുനികതയുടെയും യുക്തിവാദത്തിന്റെയും യുഗത്തിന് ശേഷം വീണ്ടും ആധ്യാത്മിക രംഗത്തേക്ക് പിഛവെച്ചു വരുന്ന വര്‍ത്തമാന കാല സമൂഹത്തിന് സൂഫിസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഈ താദാത്മ്യം തെറ്റിദ്ധാരണകള്‍ക്ക് ഇടയാവുകയാണ്. പൊതുവായ സത്യങ്ങളെന്ന പോലെ മനാസിന്റെ ശക്തി വര്‍ധിപ്പിക്കലുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പൊതുവായ തത്വങ്ങളില്‍ കാണുന്ന സമാനതയാണ് സൂഫിസത്തില്‍ കാണുന്നത്. ഇസ്‌ലാമിന്റെ സൂഫി വഴികള്‍ ഇസ്‌ലാമിന്റെ തന്നെ പ്രമാണങ്ങളില്‍ നിന്നും ഉരുതിരിഞ്ഞിട്ടുള്ളതാണെന്നതാണ് യാഥാര്‍ത്ഥ്യം.
മനുഷ്യന്റെ ശ്വാസാഛ്വാസം, ഹൃദയമിഡിപ്പ്, നാഡിമിടിപ്പ്, രക്തചംക്രമണം, എന്നിവ നിരന്തരമായി പ്രവര്‍ത്തിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുന്നതുപോലെ ചിന്താമണ്ഡലവും അനസ്യൂതമയി പ്രവര്‍ത്തിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. വളരെ ചെറിയ നിമിഷങ്ങളില്‍ മാത്രമാണ് അവയെ പിടിച്ചു നിര്‍ത്താനാവുകയുള്ളൂ. മനുഷ്യ മനസ്സിന്റെ വികര-വിചാരങ്ങളും ഇപ്രകാരം ചലിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. അനസ്യൂതമായ മനസ്സിന്റെ ചലനത്തില്‍ നന്മകളുടേയും തിന്മകളുടേയും ആരോഹണാവരണമാണ് സംഭവിക്കുന്നത്. അല്ലാഹുവിന്റെ തൗഹീദിനും ശരീഅത്തിനും വിരുധമായ വികാര-വിചാരങ്ങളെ ശുദ്ധീകരിച്ച് നന്മയിലധിഷ്ഠിതമായ അവസ്ഥയില്‍ ഹൃദയത്തെ സംസ്‌കരിക്കാന്‍ സാധിക്കുന്നവര്‍ക്കാണ് ഖുര്‍ആന്‍ വിജയം വാഗ്ധാനം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. ''മ്ലേഛമായതും നന്മയായതുമായ കാര്യങ്ങളെ നാം നിങ്ങള്‍ക്ക് തോന്നിപ്പിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. മ്ലേഛതകളെ സംസ്‌കരിച്ചെടുത്ത് നന്മകള്‍ക്ക് പ്രാബല്യം നല്‍കിയവന്‍ ഉന്നതമായ വിജയം കൈവരിക്കുന്നു.''(ഖുര്‍ആന്‍ ആശംസ്) ആധ്യാത്മിക രംഗത്ത് മനുഷ്യന്റെ മനസ്സും ആത്മാവും ശാന്തമാക്കിയതിനു ശേഷം പ്രത്യേക ബിന്ദുവില്‍ കേന്ദ്രീകരിക്കുക എന്നത് എല്ലാ മതങ്ങളുടേയും ലക്ഷ്യമാണെന്നതിനാലാണ് മനഃശാസ്ത്രപരമായ ഘടകങ്ങളടങ്ങിയ ഈ രംഗത്ത് സൂഫിസത്തിന് ഇതരമതങ്ങളുമായി സമാനത കാണുന്നത്. പക്ഷേ, ഇസ്‌ലാം മനുഷ്യന്റെ ശ്രദ്ധയെ തൗഹീദിലേക്കും ഈമാനിലേക്കുമാണ് കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത്. ഇതരമതങ്ങളാകട്ടെ അവരുടെ ബഹദൈവത്വപരമായ ആശയങ്ങളിലേക്കുമാണ്.
ഇസ്‌ലാമിന്റെ വിശ്വാസപരമായ കാര്യങ്ങളുടെ പ്രയോഗവല്‍ക്കരണത്തിനാണ് സൂഫികള്‍ മനസ്സിനെ ഏകാകൃമാക്കുന്നത്. മനസ്സും ആത്മാവും ഗുരുവര്യന്മാരുടെ സ്വാധീനത്തിലൂടെ മുന്നേറുമ്പോള്‍ ആശയങ്ങളെ പ്രാപിക്കല്‍ വളരെ ആനായാസം സാധിക്കുകയും ബുദ്ധി ഭ്രമിക്കാതെ നിയന്ത്രിക്കപ്പെടാനും കഴിയുന്നു. മനസ്സിന്റെയും ആത്മാവിന്റെയും ശക്തി വര്‍ധിപ്പിക്കുകയും ഒരു പ്രത്യേക ബിന്ദുവില്‍ കേന്ദ്രീകരിക്കാന്‍ സാധിക്കലുമാണ് മറ്റു തത്വസംഹിതകളില്‍ അടിസ്ഥാനമായി കാണുന്നത്. ഇസ്‌ലാമാകട്ടെ അത് കേവലം വഴി മാത്രമായിട്ടാണ് കാണുന്നത്. ഈമാനിലുള്ള വരളര്‍ച്ചയും ഇസ്‌ലാമിക നിയമസംഹിതക്ക് കീഴ്‌പ്പെടലുമാണ് ഇസ്‌ലാമിന്റെ ആധാര പ്രമാണം. ഇതരമതങ്ങളിലെ ആധ്യാത്മികത എന്നത് സന്യാസവും ബ്രഹ്മചര്യത്വവുമാണ്. ഇസ്‌ലാമാകട്ടെ സാമൂഹികതലങ്ങളിലും രാഷ്ട്രീയ മണ്ഡലങ്ങളിലുമുള്ള ഇടപെടലുകളെ പരിത്യജിക്കുന്നതിനെയല്ല ആധ്യാത്മികതയായി കാണുന്നത്. അല്ലാഹുവിന്റെ ഏകത്വ ദര്‍ശനത്തെ മനസ്സാവരിക്കുകയും അതിന്റെ സവിശേഷമായ അവബോധത്തോടെയും കാഴ്ച്ചപ്പാടോടെയും ജീവിതം മുന്നോട്ടു കൊണ്ടുപോകലുമാണ്.
ഏതൊരു ആശയവും പ്രായോഗിക ജീവിതത്തില്‍ നിന്നും സ്വാംശീകരിക്കാന്‍ സാധിക്കുമെങ്കില്‍ അതിനൊരു മെത്തഡോളജിയുടെ ആവശ്യം വരുന്നില്ല. അതാണ് നബി(സ)യുടെയും സ്വലഫുസ്വാലിഹീങ്ങളുടേയും കാലഘട്ടത്തിലെ അവസ്ഥ. പിന്നീട്, കര്‍മപതത്തില്‍ ദീനിന്റെ അനുഷ്ഠാനങ്ങളും ആചാരങ്ങളും പുലര്‍ത്തുന്നവര്‍ക്ക് ആന്തരിക തലത്തില്‍, മനസ്സിനകത്തും ആത്മാവിലും ഈമാനിന്റെ പ്രഭ സ്ഫുരിക്കുന്നില്ല എന്ന അവസ്ഥ സംജാതമായി. അപ്പോളാണ് ആ രംഗത്ത് ഒരു രീതിശാസ്ത്രം നാമ്പെടുത്തത്. കര്‍മശാസ്ത്രമെന്ന പേരില്‍ ഒരു പ്രത്യേക വിഷയം നബി(സ)യുടെ കാലഘട്ടത്തില്‍ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല എന്നു മാത്രമല്ല, ഖുര്‍ആന്‍ അല്ലാത്തവ എഴുതി വെക്കുന്നതു പോലും നിരോധിച്ചിരുന്നല്ലോ. എന്നാല്‍, മാറിയ സാമൂഹിക സാഹചര്യത്തില്‍ ഹദീസ് കിതാബുകള്‍ ക്രോഡീകരിക്കപ്പെട്ടു. ഇപ്രകാരം തന്നെ അല്ലാഹുവിനേയും റസൂലിനേയും അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗത്തിലുള്ള പ്രയ്തനങ്ങളേയും മാത്രം സ്‌നേഹിക്കേണ്ട സത്യവിശ്വാസികള്‍ക്കിടയില്‍ ഭൗതിക ഭ്രമവും സ്ഥാനമോഹങ്ങളും ബാധിച്ചപ്പോള്‍ അത്തരം മാനസിക രോഗങ്ങളേയും വൈകല്യങ്ങളേയും സംസ്‌കരിക്കാന്‍ വേണ്ടി ഇസ്‌ലാമിക പണ്ഡിത ലോകത്ത് നിന്നുണ്ടായ ശ്രമങ്ങളാണ് സൂഫിസമെന്ന് ഇസ്‌ലാമില്‍ വിവക്ഷിക്കുന്നത്. കര്‍മപതത്തില്‍ കാണുന്ന ദീന്‍ മനസ്സിനകത്തും ആത്മാവിലും കൂടി ഉള്‍കൊള്ളുന്ന വിധമാക്കുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം. നാം ബന്ധപ്പെടുന്ന സമൂഹം മുഴുവന്‍ ഇത് കൃത്യമായി ഉള്‍കൊണ്ടവരാണെങ്കില്‍ പിന്നെ ഒരു പ്രത്യേക വഴിയുടെ ആവശ്യമില്ല. പക്ഷേ, രോഗതുരമായ മാനസികാവസ്ഥ സമൂഹത്തില്‍ വ്യാപിക്കുകയും വരുന്ന തലമുറകളിലേക്ക് പടരുകയും ചെയ്യുകയാണ്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ രോഗശമനം സിദ്ധിച്ചവര്‍ പ്രത്യേകം സൂഫികളെന്ന പേരില്‍ തിരിച്ചറിയപ്പെടുന്ന അവസ്ഥ സംജാതമായി. അല്ലെങ്കില്‍ രോഗാതുരമായ സാമൂഹ്യസാഹചര്യങ്ങളില്‍ വ്യാപരിക്കുന്നതില്‍ നിയന്ത്രണം പാലിക്കുകയും പ്രത്യേക ജീവിത ചിട്ടകള്‍ അനുഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു വിഭാഗത്തെ സൂഫികളെന്ന് വിളിക്കാന്‍ തുടങ്ങി.
തസവുഫിലെ ആധികാരിക ഗ്രന്ഥമായ രിസാലത്തുല്‍ ഖുശൈരിയുടെ ആമുഖത്തില്‍ ഇമാം ഖുശൈരി(ഹിജ്‌റ376-465) പ്രസ്തുത ഗ്രന്ഥ രചനക്ക് മുതിരാനുള്ള കാരണം പറയുന്നുണ്ട്. തസവുഫിന്റെ അനുഭവജ്ഞാനം സമൂഹത്തില്‍ വിരളമാവുകയും അതിനെ നിഷേധിക്കുന്ന പ്രവണത വ്യാപകമാവുകയും ചെയ്യുന്നതില്‍ നിന്ന് ജനങ്ങളെ ബോധവാന്മാരാക്കാനാണ് തസവുഫിന്റെ വാക്താക്കളെ സംബന്ധിച്ചും തസവുഫിന്റെ ജ്ഞാനാനുഭൂതികളേയും വിവരിക്കുന്ന രിസാല എഴുതിയത്. അപ്പോള്‍ സലഫുസ്വാലിഹീങ്ങളുടെ കാലഘട്ടത്തില്‍ നിലനിന്നിരുന്ന വിജ്ഞാനശാഖ തന്നെയാണ് തസവുഫ് എന്നാണിത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.
നാലാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ജിവിച്ച മറ്റൊരു തസവുഫിന്റെ വാക്താവാണ് ശൈഖ് ഹജ്‌വീരി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കശ്ഫുല്‍ മഹ്ജൂബില്‍ പറയുന്നു. ''നമ്മുടെ ഈ കാലഘട്ടത്തില്‍ വിശിഷ്യ നമ്മുടെ ഈ രാജ്യത്ത് തസവുഫിന് വലിയ പ്രചാരമില്ല. ആളുകള്‍ക്ക് മുഴുവന്‍ കമ്പം അതു നല്‍കുന്ന ആസക്തികളിലാണ്. അതിന്റെ ശരിയായ പാതക്കു നേരെ അവര്‍ പുറം തിരിഞ്ഞു നില്‍പ്പാണ്. അറിവുള്ള വരെന്നു ഭാവിക്കുന്ന പണ്ഡിതന്മാര്‍ തസവുഫിന്റെ അടിസ്ഥാനങ്ങള്‍ക്ക് നിരക്കാത്ത ചില സങ്കല്‍പ്പങ്ങളിലാണ് അഭിരമിക്കുന്നത്.''
സൂഫികള്‍ ജല്‍വത്തിലും ഖല്‍വത്തിലും
സാമൂഹിക രംഗത്ത് നിന്നും ഒളിച്ചോടുവാന്‍ പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന ആശയങ്ങളാണ് സൂഫികള്‍ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നുവെന്നത് മറ്റൊരു തെറ്റിദ്ധാരണയാണ്. തീര്‍ത്തും വാസ്തവ വിരുധമായ ഈ ആരോപണത്തിന് നിമിത്തം സൂഫികളില്‍ ഏകാന്തവാസം അനുഷ്ഠിക്കുന്നവരുടെ ചരിത്രങ്ങളില്‍ മാത്രം ശ്രദ്ധിച്ചതിനാലാണ്. എന്നാല്‍, തസവുഫിന്റെ രംഗത്തെ നേതൃത്വങ്ങളെല്ലാം ദീനി പ്രബോധന രംഗത്തും വൈജ്ഞാനിക രംഗത്തും പ്രശോഭിച്ചവരാണ്. ഇമാമു ത്വാഇഫ എന്ന നിലയില്‍ വിശ്വപ്രസിദ്ധരായ അബുല്‍ഖാസിം ജുനൈദുല്‍ ബഗ്ദാദി(റ) വൈജ്ഞാനിക രംഗത്തു പ്രശോഭിച്ചവരും ഒന്നിലധികം ഭാര്യമാരോടൊപ്പം കുടുംബ ജീവിതം നയിച്ചവരായിരുന്നു. ഇമാം ഗസ്സാലി(റ) അവിടുത്തെ ജ്ഞാനാന്വേഷണത്തിന്റെ പ്രത്യേക ഘട്ടത്തില്‍ മാത്രമാണ് ഏകാന്ത വാസത്തിലായത്. ശൈഖുല്‍ ഇസ്‌ലാമെന്ന് ആദരപൂര്‍വം സലഫികള്‍ വാഴ്ത്തുന്ന ഇബ്‌നു തൈമിയ പോലും ആത്മീയ അവസ്ഥകളെ സംസ്‌കരിക്കാന്‍ ഒരു നിശ്ചിത കാലം ഏകാന്തവാസം അനുഷ്ഠിക്കുന്നതിന്റെ ആവശ്യകത നിഷേധിച്ചിട്ടില്ല.2 പല ഉന്നത പഠനങ്ങള്‍ക്കായും ജോലി ആവശ്യാര്‍ത്ഥവും കുടുംബത്തില്‍ നിന്നും നാട്ടില്‍ നിന്നും ആളുകള്‍ വിട്ടു നില്‍ക്കാറുണ്ടല്ലോ. ഇതേ പ്രകാരം അല്ലാഹുവുമായുള്ള ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചെടുക്കാന്‍ നിശ്ചിത കാലഘട്ടത്തില്‍ ഏകാന്തവാസം അനുഷ്ഠിക്കുവാനല്ലാതെ തസവുഫ് നിര്‍ദേശിച്ചിട്ടില്ല. ആത്മീയ പരിശീലനം സിദ്ധിക്കുന്ന മുരീദന്മാരുടെ അവസ്ഥകളെ വിലയിരുത്തി പിന്നീട് ശൈഖന്മാര്‍ അവര്‍ക്ക് അനുയോജ്യമായ പ്രവര്‍ത്തന മേഖലകള്‍ നിര്‍ദേശിക്കുമെന്ന് ഇമാം സുഹ്‌റവര്‍ദി(റ) പറയുന്നുണ്ട്3. മുരീദിന്റെ അഭിരുചിയും ശേഷിയും മനസ്സിലാക്കുന്ന ശൈഖായിരിക്കണം ഇത് നിര്‍ദേശിക്കുന്നത്. ഏകാന്തവാസം(ഖല്‍വത്ത്) അനുഷ്ഠിച്ച് ഹൃദയത്തിന് ശക്തിപകര്‍ന്ന ശേഷം സമൂഹത്തിലേക്കിറങ്ങി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന(ജല്‍വത്ത്) രീതിയാണ് ഇമാം ഉമര്‍ സുഹ്‌റവര്‍ദി അവാരിഫുല്‍മആരിഫില്‍ പ്രതിപാദിക്കുന്നത്.
ശൈഖ് ഹജ്‌വീരി(റ)യുടെ കശ്ഫുല്‍ മഹ്ജൂബില്‍ നബി(സ)യുടെ കാലഘട്ടം മുതലുള്ള സൂഫികളെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്. മനസ്സിനെ ആര്‍ദ്രമാക്കാന്‍ അനിവാര്യമായ പ്രവര്‍ത്തന മേഖലയില്‍ പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ നിലകൊണ്ടവരെന്ന മാനദണ്ഡത്തിലാണ് സൂഫികളുടെ ചരിത്രം വിവരിച്ചിട്ടുള്ളത്. അല്ലാഹുവുമായുള്ള സാമീപ്യ ബന്ധം കരസ്ഥമായവര്‍ എന്ന തലത്തിലാണെങ്കില്‍ എല്ലാ സഹാബികളും താബിഉകളും ഈ ഗണത്തില്‍ വരുന്നതാണ്. കൊട്ടാരം വിട്ട് ഏകാന്തവാസത്തിനിറങ്ങിയ ഇബ്രാഹീമിബ്‌നു അദ്ഹമും(റ) രാഷ്ട്ര ഭരണത്തില്‍ മുഴുകിയ ഉമര്‍ ഇബ്‌നു അബ്ദുല്‍അസീസും(റ) കൊട്ടാര പണ്ഡിതനായിരുന്ന ഇമാം നബാത്തിയും(റ) വ്യത്യസ്ഥ മേഖലയില്‍ നിലകൊണ്ട സൂഫികളാണ്. ഇമാം യൂസുഫുല്‍ ഫാസി(റ) രചിച്ച ശറഹു റാഇയ്യത്തിന്റെ ഒടുവില്‍ തസവുഫിന്റെ അഹ്‌ലുകാര്‍ അവരുടെ ആത്മീയവും സ്വഭാവപരവുമായ വ്യത്യസ്ഥ അവസ്ഥകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ഒമ്പതു തരക്കാരായി തരംതിരിക്കുന്നുണ്ട്. 1. ത്വരീഖുല്‍ ഇബാദത്ത്, ആരാധനകളില്‍ ചിട്ടയും ശുഷ്‌കാന്തിയും പുലര്‍ത്തുന്നവര്‍. 2. രിയാളകളിലും(ആത്മപരിശീലനം) ശരീരേഛകളെ നിയന്ത്രണവിധേയമാക്കന്നതിലും പ്രാധാന്യം കല്‍പ്പിക്കുന്നവര്‍. 3. ഖല്‍വത്ത്(ഏകാന്തവാസം), ഉസ്‌ലത്ത്(ജനങ്ങളുമായി മാനസികമായ അടുപ്പം ഒഴിവാക്കല്‍) അനുഷ്ഠിച്ചു പോകുന്നവര്‍. 4. ഒരു നാട്ടില്‍ നിന്നും മറ്റൊരു നാട്ടിലേക്ക് നിരന്തരം യാത്രയിലായി കഴിഞ്ഞു കൂടുന്നവര്‍. (സ്ഥിരമായി ഒരു സ്ഥലത്ത് താമസിക്കാത്തതിനാല്‍ എവിടേയും അറിയപ്പെടുകയോ പരിഗണിക്കപ്പെടാതിരിക്കാലുമാണ് അവരുടെ ലക്ഷ്യം.) 5. ജനസേവനപാതയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നവര്‍. 6. ആത്മസമരത്തില്‍ ഏര്‍പ്പെടുകയും അഹ്‌വാലുകള്‍(ആത്മീയ അവസ്ഥകള്‍) പ്രകടമായവുകയും ചെയ്തവര്‍. 7. ജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ അവരുടെ ആത്മീയ അവസ്ഥകള്‍ തീരെ തിരിച്ചറിയപ്പെടാത്ത വിധത്തില്‍ ജീവിക്കുകയും ജനങ്ങളിലേക്ക് പരമാവധി ഇണങ്ങിച്ചേരാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവര്‍. 8. മനസ്സുകള്‍ തകര്‍ന്നവരായും ദുര്‍ബലരായും കഴിഞ്ഞു കൂടുന്നവര്‍. 9. വൈജ്ഞാനിക സദസ്സുകളിലും ഉലമാക്കളുമായുള്ള സഹവാസത്തിലും ഏര്‍പ്പെടുന്നവര്‍4. മനുഷ്യന്റെ വിഭവശേഷിക്കനുസരിച്ചാണല്ലോ അല്ലാഹുവിന് തഖ്‌വ ചെയ്യേണ്ടത്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ, ഓരോരുത്തരുടെയും കഴിവും ശേഷിയും അനുസരിച്ച് ഓരോരു മേഖലകളിലൂടെ അല്ലാഹുവിന് കീഴ്‌പ്പെട്ടും അവനെ അനുഭവിച്ചും മുന്നോട്ടു പോവുക എന്നതാണ് സൂഫി രീതി. സൂഫികള്‍ ഓരോരുത്തരും അവരവര്‍ക്ക് ലഭിച്ച വഴികളിലൂടെ പോകുന്നുവെന്ന് ശൈഖ് സൈനുദ്ദീന്‍ മഖ്ദൂമി(റ)ന്റെ അദ്കിയാഇലും വിവരിക്കുന്നുണ്ട്; അതൊരു പക്ഷേ, ജല്‍വത്തിലാകും അല്ലെങ്കില്‍ ഖല്‍വത്തിലാകും.
അല്ലാഹു നല്‍കിയ മാനവവിഭവ ശേഷിയെ അവന്റെ മാര്‍ഗത്തില്‍ അവന്റെ അടിമയായ അവസ്ഥയില്‍ വിനിയോഗിക്കുകയാണ് മനുഷ്യന്റെ ബാധ്യത. അപ്പോള്‍, അല്ലാഹു ഏതവസ്ഥയിലാണ് ഒരു മനുഷ്യനെ തൃപ്തിപ്പെടുന്നത് ആ അവസ്ഥയെയാണ് മനുഷ്യന്‍ സ്വീകരിക്കേണ്ടത്. അല്ലാഹു തൃപ്തിപ്പെട്ടതിന്റെ ലക്ഷണമാകട്ടെ, അല്ലാഹുവിന്റെ സ്മരണയിലും അവന്റെ വഴിപ്പാടിലുമായി നലകൊള്ളാന്‍ സാധിക്കലാണ്.5 മനസ്സു കൊണ്ട് അല്ലാഹുവിനെ അനുഭവിക്കാന്‍ സാധിക്കലാണ് പ്രധാനം. അതിന് സാധിക്കുന്ന അവസരത്തില്‍ പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ നന്മയായ പലതും നഷ്ടപ്പെട്ടേക്കാം പക്ഷേ, അതിനേക്കാള്‍ വലുത് അല്ലാഹുവിന്റെ മഅ്‌രിഫത്താണ്(അനുഭവജ്ഞാനം) എന്ന് നീ മനസ്സിലാക്കണമെന്ന് വിവരിക്കുന്ന ഹിക്കമിലെ ഒരു വാചകമുണ്ട്.6
ഇമാം ഇബ്‌നുഅത്തഇല്ലാഹി സിക്കന്തരി(റ) അബുല്‍ അബ്ബാസില്‍ മുര്‍സി(റ)യുടെ ശിഷ്യത്വത്തില്‍ വന്ന ആദ്യഘട്ടത്തില്‍ അസ്ഹറിലെ അധ്യാപനം ഉപേക്ഷിച്ച് സദാസമയത്തും ശൈഖിന്റെ സഹവാസത്തില്‍ കഴിഞ്ഞുകൂടാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുകയുണ്ടായി. പ്രസ്തുത ആഗ്രഹത്തോടെ ശൈഖിന്റെ അടുത്തേക്ക് പ്രവേശിച്ചപ്പോള്‍ തന്നെ ശൈഖ് പറഞ്ഞു, ''എന്റെ അടുത്ത് ഒരാള്‍ വന്നിട്ട് പറയുകയാണ്... ഞാന്‍ എന്റെ അധ്യാപനമെല്ലാം നിര്‍ത്തി സദാസമയത്തും നിങ്ങളുടെ സഹവാസത്തിലായി കഴിയട്ടേ... ആ വന്ന വ്യക്തി നല്ലൊരു ഫഖീഹായിട്ട് അല്ലാഹു അനുഗ്രഹിച്ച വ്യക്തിയാണ്. ഞാന്‍ പറഞ്ഞു, വേണ്ട നിന്നെ അല്ലാഹു നിര്‍ത്തിയ ഇടത്തു നില്‍ക്കൂ.7''. ഇതാണ് സൂഫിയാക്കളുടെ നിലപാട്. അവരെ അല്ലാഹു എവിടെ നിയോഗിക്കുന്നുവോ ആ രംഗത്ത് അവര്‍ നിലകൊള്ളുന്നതാണ്. അത് നിശ്ചിത മേഖലയിലേ പാടുള്ളൂവെന്നുള്ള ഒരു മാനദണ്ഡവുമില്ല.(ശറഇന്റെ അനുവാദം ഒഴിച്ച്)
തസവുഫ് മനുഷ്യനെ നിഷ്‌ക്രിയനാക്കുന്നുവെന്ന് ചരിത്രബോധമുള്ളവര്‍ക്കൊന്നും വാദിക്കാനാകില്ല. സഹാബാക്കള്‍ക്ക് ശേഷം ഇസ്‌ലാമിന്റെ പ്രബോധന പ്രചരണ രംഗത്ത് നിസ്തുല്യമായ സേവനങ്ങള്‍ നിര്‍വഹിച്ചിട്ടുള്ളത് മുഴുവന്‍ സൂഫികളാണ്. അബ്ദുല്‍ഖാദിര്‍ ജീലാനിയും ഇമാം സുഹ്‌റവര്‍ദിയും അഹ്മദുല്‍ കബീര്‍ രിഫാഇയും അബുല്‍ഹസനുശാദുലിയും പോലുള്ള വലിയ നേതാക്കള്‍ മുതല്‍ അവരുടെ ശിഷ്യന്മാരായ എണ്ണമറ്റ ആളുകള്‍ ലോകത്തിന്റെ നാനാഭാഗത്തേക്കും പോയി പ്രബോധന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ ഏര്‍പ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ ഖാജാ മുഈനുദ്ദീന്‍ ചിശ്തി(റ), അഹ്മദുല്‍ഫാറൂഖ് സര്‍ഹിന്ദി(റ), ശാഹ്‌വലിയുല്ലാഹിദ്ദഹ്‌ലവി, മഹ്ബൂബെ ഇലാഹി നിസാമുദ്ദീന്‍ ഔലിയ ഇങ്ങിനെ വളരെ നീണ്ടു പോകുന്നതാണ് അവരുടെ പട്ടിക.
ആധുനിക കാലത്ത് നടന്ന വിപ്ലവരംഗങ്ങളിലെ സൂഫി സാന്നിദ്ധ്യത്തെ പറ്റി സയ്യിദ് അബുല്‍ഹസന്‍ അലി നദ്‌വി വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്.8 ഇസ്‌ലാമിനെ ആരാധനയിലേക്ക് ചുരുക്കി എന്നും അതിന് നിമിത്തമായത് സൂഫി ചിന്തകളാണെന്നും ആരോപിച്ച ജമാഅത്തെ ഇസ്‌ലാമിയുടെ അബദ്ധ വാദങ്ങള്‍ക്കെതിരെ അലീമിയാന്‍ രചിച്ച ഗ്രന്ഥത്തില്‍ പല വിപ്ലവകാരികളുടെയും തസവുഫ് ബന്ധത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് കോളനിയായിരുന്ന അല്‍ജീരിയയിലെ അല്‍ജസാഇരി ഫ്രഞ്ച് കൊളോണിയല്‍ ശക്തികള്‍ക്കെതിരെ തന്റെ മുരീദന്മാരെ സമരസജ്ജരാക്കിയ സൂഫിയായിരുന്നു. 1832-1837കാലത്ത് അവര്‍ പോരാട്ട ഭൂമിയില്‍ പരമാവധി നിലകൊള്ളുകയും ചെയ്തു. 1813ല്‍ റഷ്യ താജികിസ്ഥാനെ അക്രമിച്ചപ്പോള്‍ സമരരംഗത്തേക്ക് മുന്നിട്ടു വന്നത് നഖ്ശബന്തി ത്വരീഖത്തിന്റെ വാക്താക്കളായ ശൈഖന്മാരായിരുന്നു. ആഫ്രിക്കയിലെ സനൂസി പ്രസ്ഥാനമാകട്ടെ ജിഹാദുല്‍ അക്ബറും(ശത്രുവിനെതിരായ യുദ്ധം) ജിഹാദുല്‍ അസ്ഗറും(സ്വന്തം ഇഛകള്‍ക്കെതിരായ സമരം) ഒരുമിച്ചു കൂട്ടിയവരായിരുന്നു. കഫറ എന്ന ആഫ്രിക്കയിലെ സനൂസികളുടെ ആസ്ഥാനം യുദ്ധത്തിന്റെയും ത്വരീഖത്തിന്റെയും കേന്ദ്രമായിരുന്നു. ജമാഅത്തെ ഇസ്‌ലാമിയോട് തന്മയത്വം പുലര്‍ത്തിയ ഈജിപ്തിലെ ഇഖ്‌വാനുല്‍ മുസ്‌ലിമൂനിന്റെ സ്ഥാപകനായ ഹസനുല്‍ ബന്ന മരണം വരെ ശാദുലി ത്വരീഖത്തിന്റെ വിര്‍ദുകള്‍ പതിവാക്കിയിരുന്ന ശാദുലി ത്വരീഖത്തിന്റെ വാക്താവായിരുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ പോര്‍ച്ചുഗീസ്‌കാര്‍ക്കും ബ്രിട്ടീഷുകാര്‍ക്കുമെതിരായ സമരങ്ങള്‍ ആരംഭിക്കുന്നത് മുസ്‌ലിംകളിലെ ആത്മീയ വ്യക്തിത്വങ്ങളാണ്. പോര്‍ച്ചുഗീസ്‌കാര്‍ക്കെതിരെ കേരളത്തില്‍ നിന്ന് സമര പ്രഖ്യാപനം ആരംഭിക്കുന്നത്. ശൈഖ് സൈനുദ്ദീന്‍ മഖ്ദൂം കബീറില്‍ നിന്നാണ്. കോഴിക്കോട് ഖാസിയായിരുന്ന ഖാസി മുഹമ്മദ് രചിച്ച മഖ്ദൂം ഫത്ഹുല്‍മുബീന്‍ എന്ന സമരകാവ്യം സമര്‍പ്പിക്കുന്നത് സാമൂതിരി രാജാവിനാണ്. പോര്‍ച്ചുഗീസ് അധിനിവേശത്തെ സംബന്ധിച്ച് ബോധവാനാവുകയും സമരത്തിന് മുതിരുകയും ചെയ്ത സമൂതിരി രാജാവിന്റെ നടപടിയെ വാഴ്ത്തികൊണ്ടാണ് ആ കാവ്യസമരം സമര്‍പ്പിക്കുന്നത്. ശൈഖ് സൈനുദ്ദീന്‍ മഖ്ദൂം രണ്ടാമന്‍ രചിച്ച തുഹ്ഫത്തുല്‍ മുജാഹിദീന്‍ മറ്റൊരു സമരകൃതിയാണ്.
അക്രമിയായ ഭരണാധിപന്റെ മുമ്പില്‍ പോയി നീതി പറയലാണ് മഹത്തായ ജിഹാദ് എന്ന ഒരു വശത്ത് കൂടി മാത്രം അല്ലാഹുവിന്റെ അഹ്‌ലുകാരെ കാണാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നതും ശരിയല്ല. ഖുര്‍ആന്‍ സൃഷ്ടി വാദവുമായി രംഗത്തു വന്ന മുഅ്തസിലി ഭരണാധികാരിക്ക് മുമ്പില്‍ സത്യം തുറന്നു പറഞ്ഞ ഇമാമു അഹ്‌ലുസുന്ന അഹ്മദ്ബ്‌നു ഹമ്പലിന്റെ രീതിയും തന്ത്രപൂര്‍വം ഒഴിഞ്ഞു മാറി ഈജിപ്തിലേക്ക് പോയ ഇമാം ശാഫിഇയും ഇസ്‌ലാമിക ചരിത്രത്തിലെ രണ്ടു മാതൃകകളാണ്. ഓരോ വ്യക്തിത്വങ്ങള്‍ക്കും അന്നത്തെ സാഹചര്യത്തിനും അനുസരിച്ച് ഭരണാധികാരികളോട് ഇണങ്ങിയും പിണങ്ങിയും സൂഫികള്‍ നിലകൊണ്ടിട്ടുണ്ട്. സൂഫികളെ അവരുടെ വിശ്വാസത്തിന്റെയും സ്വഭാവത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് മനസ്സിലാക്കാനാവുക. ''സത്യവിശ്വാസിയുടെ മനസ്സിന്റെ അവസ്ഥ(നിയ്യത്ത്) അവന്റെ പ്രവര്‍ത്തനത്തേക്കാള്‍ പ്രധാനമാണ്''9എന്നാണല്ലോ നബി വചനം.
സൂഫികള്‍/സൂഫിസം ഭരണകൂടത്തിന്റെ ഉപകരണമാകുമ്പോള്‍
സൂഫികളുടെ സഞ്ചാരപഥം അല്ലാഹുവിനോട് ഇസ്തിഖാറ(നന്മയിലേക്ക് തിരിക്കാന്‍ അല്ലാഹുവിനോട് ആവശ്യപ്പെടല്‍) ചെയ്‌തോ അല്ലാഹുവില്‍ നിന്നുള്ള ഇല്‍ഹാമിന്റെയോ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നതാണ്. അങ്ങിനെ ഉറപ്പിച്ച വഴികളിലൂടെ പോകുന്നവരെ സ്വാധീനിക്കാന്‍ മറ്റാര്‍ക്കും സാധിക്കുന്നതല്ല. ദൃഢമായ വിശ്വാസവും കൂര്‍മ്മമായ ബുദ്ധിയും സംശുദ്ധമായ ഹൃദയവുമാണ് സൂഫികളുടെ മുഖമുദ്ര. എന്നാല്‍, ഇസ്‌ലാമിന്റെ ശത്രുക്കളുടെ കൗശലങ്ങളെ തിരിച്ചറിയാത്ത ശുദ്ധഗതിക്കാരാണ് സൂഫികളെന്നും ഭരണകൂടങ്ങളില്‍ നിന്നു ലഭിക്കുന്ന ആനുകൂല്യങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി അവരെ ആദരിക്കുന്നവരാണെന്നും തോന്നിപ്പിക്കും വിധം സൂഫിസമ്മേളനങ്ങള്‍ അരങ്ങേറിയത് സമൂഹത്തെ വല്ലാതെ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കാന്‍ ഇടയായിട്ടുണ്ട്. ഇസ്‌ലാമിക ചരിത്രത്തില്‍ കഴിഞ്ഞു പോയ സൂഫികളായ മഹാന്മാരില്‍ നിന്നൊന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ലാത്ത ഒരു നടപടിയാണ് ഇപ്പോള്‍ സംഭവിച്ചത്. ഇസ്‌ലാമിലെ ആവാന്തര വിഭാഗത്തെ നിര്‍വീര്യമാക്കാന്‍ മുസ്‌ലിംകളുടെയും ഇസ്‌ലാമിന്റെയും ശത്രുവിനെ കൂട്ടുപിടിക്കുന്ന നാലാംതരം നടപടിയാണ് സൂഫിസത്തിന്റെ പേരില്‍ അരങ്ങേറിയത്. ഇന്ത്യന്‍ മണ്ണിലേക്ക് കാല്‍കുത്തിയ ആദ്യത്തെ കോളോണിയല്‍ ശക്തികളുടെ കൗശലങ്ങളെ ഏറ്റവും ആദ്യം തിരിച്ചറിയുകയും അവര്‍ക്കെതിരില്‍ ഇന്ത്യയിലെ നാട്ടുരാജാവിനെ സമരസന്നദ്ധനാക്കുകയും ചെയ്ത ശൈഖ് സൈനുദ്ദീന്‍ മഖ്ദൂം പോലുള്ളവരുടെതാണ് യഥാര്‍ത്ഥ സൂഫി പ്രതിനിധാനം. പിന്നീട്, ബ്രിട്ടീഷ് അധിനിവേശം ലോകത്തെ തന്നെ പിടിമുറിക്കിയ അവസരത്തില്‍ കൊളോണിയല്‍ ഭരണകൂടത്തെ പ്രതിരോധിക്കാന്‍ ശേഷിയില്ലാതെ വന്ന ഘട്ടത്തില്‍ സമരങ്ങളില്‍ നിന്ന് വിട്ടു നില്‍ക്കുന്ന നിലപാടുകളുളള സൂഫികള്‍ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അവരുടെ പിണിയാളുകളായി മാറിയ ചരിത്രമില്ല. ഇസ്‌ലാമിനകത്തുള്ളവരോ ഇസ്‌ലാമിനോട് മമത പുലര്‍ത്തുന്നവരോ ആയ ഭരണകൂടങ്ങളോട് ചില നന്മകളെ മുന്‍ നിര്‍ത്തിയ സഹകരണങ്ങളുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. പക്ഷേ, ഇസ്‌ലാമിനേയും മുസ്‌ലിംകളേയും ജന്മശത്രുവായി കാണുന്ന രാഷ്ട്രീയ സ്വയം സേവകര്‍ ഒരു സൂഫി സമ്മേളനത്തിന് ഒത്താശ ചെയ്യണമെങ്കില്‍ അവര്‍ക്ക് അനുകൂലമായ എന്തെങ്കിലും അജണ്ട അതിനകത്തുണ്ടാകുമെന്ന് മനസ്സിലാക്കാന്‍ വലിയ വിവേകമൊന്നും വേണ്ടതില്ല. സൂഫിസമ്മേളനം മുഖേന ഇസ്‌ലാമികമായ ലക്ഷ്യങ്ങള്‍ നടപിലാക്കാന്‍ ഉദ്ദേശിച്ചു വന്ന നിഷ്‌കളങ്കരുണ്ടാകാം. എന്നാല്‍, ഇസ്‌ലാമിന്റെ അനുകൂലികളുടെ ലക്ഷ്യങ്ങളാണോ പ്രതികൂലികളുടെ അജണ്ടകളാണോ അതിജയിക്കുന്നത് എന്നതാണ് പ്രധാനം.
ശൈഖ് സൈനുദ്ദീന്‍ മഖ്ദൂമും ശൈഖ് അഹ്മദ് സര്‍ഹിന്ദിയും ശാഹ് വലിയുല്ലാഹി ദഹ്‌ലവിയും പോലുള്ളവര്‍ സമൂഹത്തിന്റെ തെറ്റായ വിശ്വാസങ്ങളേയും കര്‍മങ്ങളേയും സ്വഭാവങ്ങളേയും സംസ്‌കരിക്കാന്‍ യത്‌നിച്ചതിന്റെ തുടര്‍ച്ചയായ സൂഫി മൂവ്‌മെന്റുകളെ സംഘപരിവാറിന് ആശരിര്‍വദിക്കാന്‍ കഴിയുന്നതല്ല. ആത്മനിയന്ത്രണം, ധ്യാനശക്തി വര്‍ധിപ്പിക്കല്‍, വിനയം പ്രകടിപ്പിക്കല്‍, കാരുണ്യ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ ഏര്‍പ്പെടല്‍ തുടങ്ങിയ പൊതുവായ മാനവമൂല്യങ്ങളില്‍ മാത്രം ഊന്നി സമുദായത്തെ ഷണ്ഡീകരിക്കാനാണ് സൂഫിസത്തേയും സൂഫികളെയും ഉപകരണമാക്കുന്നത്. ഇസ്‌ലാമിന്റെ സൂഫിസമാകട്ടെ ശരീഅത്തിന്റെ വളര്‍ച്ചക്കും സുഭദ്രതക്കുമായുള്ള യത്‌നങ്ങളാണ്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ അവ ആത്മസംസ്‌കരണത്തിന്റെ ഗുഹകളില്‍ ഒതുങ്ങുന്നതല്ല. ഇസ്‌ലാമിക ശരീഅത്തിനെ ആത്മാവിലും മനസ്സിലും ശരീരത്തിലും വേരൂന്നിക്കാനുള്ള നിതാന്തമായ പരിശ്രമങ്ങള്‍ക്ക് പുറമെ സ്‌നേഹ ജനങ്ങളുടേയും കുടുംബങ്ങളുടെയും ദീനിനോടുള്ള ഗുണകാംഷ(നുസ്ഹ്)യിലും ഊന്നുന്നതാണ് ഇസ്‌ലാമിലെ സൂഫി നിര്‍വഹണം. മതത്തിന്റെയും സ്രഷ്ടാവിലുള്ള നിര്‍ണിതമായ വിശ്വാസത്തിന്റെ പോലും ആവശ്യമില്ലാതെ മനുഷ്യനെ സംസ്‌കരിക്കാനും മാനവ മൂല്യങ്ങളെ സൃഷ്ടിക്കാനും കഴിയുന്നതിലൂടെ ശരീഅത്തിന്റെ അസ്തിത്വത്തെ ഇല്ലായ്മ ചെയ്യുവാനുള്ള മതനിരപേക്ഷ ആത്മീയവാദത്തിന്റെ(ടലരൗഹമൃ ടുശൃശൗേമഹശ്യേ) ലക്ഷ്യങ്ങളിലേക്ക് മുസ്‌ലിം നേതാക്കളെ കൂട്ടുപിടിക്കാനുള്ള അജണ്ടകളാണ് സൂഫി സമ്മേളനങ്ങള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ശരീഅത്തിന്റെ ബാഹ്യ നിയമങ്ങളിലും പ്രകടനങ്ങളിലും അമിതപ്രാധാന്യം കല്‍പ്പിക്കുന്ന വഹാബിസത്തെ ദുര്‍ബലമാക്കാന്‍ വേണ്ടി ബഹുദൈവവാദികളും ഇസ്‌ലാം വിരുദ്ധരുമായവര്‍ക്കൊപ്പം ചേരുന്ന യുക്തി ഇസ്‌ലാമില്‍ പരിചിതമായ സൂഫിസത്തോട് ചേര്‍ത്ത് പറയാന്‍ കഴിയുന്നതല്ല.
...............................
കുറിപ്പുകള്‍
1. സൂഫിസവും ശരീഅത്തും, അബ്ദുല്‍ഹഖ് അന്‍സാരി(ഐ.പി.എച്ച് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച അദ്ദേഹത്തിന്റെ തീസീസിന്റെ പരിഭാഷ)
2. അവാരിഫുല്‍മആരിഫ് - ഇമാം ഉമര്‍ സുഹ്രവര്‍ദി
3. ശറഹു റാഇയത്തു ശരീശിയില്‍ ഇമാം യൂസുഫുല്‍ ഫാസി(റ) വിവരിച്ചതിന്റെ ആശയസംഗ്രഹം
4. ശറഹുല്‍ ഹിക്കം - ഇബ്‌നു അബാദുന്നസഫി(ഇറാദത്തുക തജ്‌രീദി എന്നു തുടങ്ങുന്ന മത്‌നിന്റെ വ്യഖ്യാനത്തില്‍ പറഞ്ഞത്)
5. ഇദാഫതഹലക്ക വിജ്ഹത്തും മിന തഅറുഫി എന്നു തുടങ്ങുന്ന ഹിക്കം മത്‌ന്(ഹിക്കമുല്‍ അതാഇ)
6. കുല്ലുകലാമിന്‍ ബറസ എന്ന മത്‌ന് വിവരിക്കുന്ന ഇമാം ഇബ്‌നുഅബാദുന്നസഫിയുടെ ശറഹുല്‍ ഹിക്കമില്‍ ഉദ്ധരിച്ച ചരിത്രം.
7. അബുല്‍ഹസന്‍ അലിനദ്‌വിയുടെ അതഫ്‌സീറുസിയാസിയ ലില്‍ ഇസ്‌ലാം(മലയാള പരിഭാഷ)
8. ഇമാം ത്വബ്‌റാനി നിവേദനം ചെയ്ത ഹദീസ്. ഇമാം ബൈഹഖി ശുഅ്ബുല്‍ ഈമാനില്‍ ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
ഏതൊരു ആശയവും പ്രായോഗിക ജീവിതത്തില്‍ നിന്നും സ്വാംശീകരിക്കാന്‍ സാധിക്കുമെങ്കില്‍ അതിനൊരു മെത്തഡോളജിയുടെ ആവശ്യം വരുന്നില്ല. അതാണ് നബി(സ)യുടെയും സ്വലഫുസ്വാലിഹീങ്ങളുടേയും കാലഘട്ടത്തിലെ അവസ്ഥ. പിന്നീട്, കര്‍മപതത്തില്‍ ദീനിന്റെ അനുഷ്ഠാനങ്ങളും ആചാരങ്ങളും പുലര്‍ത്തുന്നവര്‍ക്ക് ആന്തരിക തലത്തില്‍, മനസ്സിനകത്തും ആത്മാവിലും ഈമാനിന്റെ പ്രഭ സ്ഫുരിക്കുന്നില്ല എന്ന അവസ്ഥ സംജാതമായി. അപ്പോളാണ് ആ രംഗത്ത് ഒരു രീതിശാസ്ത്രം നാമ്പെടുത്തത്. കര്‍മശാസ്ത്രമെന്ന പേരില്‍ ഒരു പ്രത്യേക വിഷയം നബി(സ)യുടെ കാലഘട്ടത്തില്‍ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല എന്നു മാത്രമല്ല, ഖുര്‍ആന്‍ അല്ലാത്തവ എഴുതി വെക്കുന്നതു പോലും നിരോധിച്ചിരുന്നല്ലോ. എന്നാല്‍, മാറിയ സാമൂഹിക സാഹചര്യത്തില്‍ ഹദീസ് കിതാബുകള്‍ ക്രോഡീകരിക്കപ്പെട്ടു. ഇപ്രകാരം തന്നെ അല്ലാഹുവിനേയും റസൂലിനേയും അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗത്തിലുള്ള പ്രയ്തനങ്ങളേയും മാത്രം സ്‌നേഹിക്കേണ്ട സത്യവിശ്വാസികള്‍ക്കിടയില്‍ ഭൗതിക ഭ്രമവും സ്ഥാനമോഹങ്ങളും ബാധിച്ചപ്പോള്‍ അത്തരം മാനസിക രോഗങ്ങളേയും വൈകല്യങ്ങളേയും സംസ്‌കരിക്കാന്‍ വേണ്ടി ഇസ്‌ലാമിക പണ്ഡിത ലോകത്ത് നിന്നുണ്ടായ ശ്രമങ്ങളാണ് സൂഫിസമെന്ന് ഇസ്‌ലാമില്‍ വിവക്ഷിക്കുന്നത്. കര്‍മപതത്തില്‍ കാണുന്ന ദീന്‍ മനസ്സിനകത്തും ആത്മാവിലും കൂടി ഉള്‍കൊള്ളുന്ന വിധമാക്കുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം. നാം ബന്ധപ്പെടുന്ന സമൂഹം മുഴുവന്‍ ഇത് കൃത്യമായി ഉള്‍കൊണ്ടവരാണെങ്കില്‍ പിന്നെ ഒരു പ്രത്യേക വഴിയുടെ ആവശ്യമില്ല. പക്ഷേ, രോഗതുരമായ മാനസികാവസ്ഥ സമൂഹത്തില്‍ വ്യാപിക്കുകയും വരുന്ന തലമുറകളിലേക്ക് പടരുകയും ചെയ്യുകയാണ്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ രോഗശമനം സിദ്ധിച്ചവര്‍ പ്രത്യേകം സൂഫികളെന്ന പേരില്‍ തിരിച്ചറിയപ്പെടുന്ന അവസ്ഥ സംജാതമായി. അല്ലെങ്കില്‍ രോഗാതുരമായ സാമൂഹ്യസാഹചര്യങ്ങളില്‍ വ്യാപരിക്കുന്നതില്‍ നിയന്ത്രണം പാലിക്കുകയും പ്രത്യേക ജീവിത ചിട്ടകള്‍ അനുഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു വിഭാഗത്തെ സൂഫികളെന്ന് വിളിക്കാന്‍ തുടങ്ങി.
തസവുഫിലെ ആധികാരിക ഗ്രന്ഥമായ രിസാലത്തുല്‍ ഖുശൈരിയുടെ ആമുഖത്തില്‍ ഇമാം ഖുശൈരി(ഹിജ്‌റ376-465) പ്രസ്തുത ഗ്രന്ഥ രചനക്ക് മുതിരാനുള്ള കാരണം പറയുന്നുണ്ട്. തസവുഫിന്റെ അനുഭവജ്ഞാനം സമൂഹത്തില്‍ വിരളമാവുകയും അതിനെ നിഷേധിക്കുന്ന പ്രവണത വ്യാപകമാവുകയും ചെയ്യുന്നതില്‍ നിന്ന് ജനങ്ങളെ ബോധവാന്മാരാക്കാനാണ് തസവുഫിന്റെ വാക്താക്കളെ സംബന്ധിച്ചും തസവുഫിന്റെ ജ്ഞാനാനുഭൂതികളേയും വിവരിക്കുന്ന രിസാല എഴുതിയത്. അപ്പോള്‍ സലഫുസ്വാലിഹീങ്ങളുടെ കാലഘട്ടത്തില്‍ നിലനിന്നിരുന്ന വിജ്ഞാനശാഖ തന്നെയാണ് തസവുഫ് എന്നാണിത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.
നാലാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ജിവിച്ച മറ്റൊരു തസവുഫിന്റെ വാക്താവാണ് ശൈഖ് ഹജ്‌വീരി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കശ്ഫുല്‍ മഹ്ജൂബില്‍ പറയുന്നു. ''നമ്മുടെ ഈ കാലഘട്ടത്തില്‍ വിശിഷ്യ നമ്മുടെ ഈ രാജ്യത്ത് തസവുഫിന് വലിയ പ്രചാരമില്ല. ആളുകള്‍ക്ക് മുഴുവന്‍ കമ്പം അതു നല്‍കുന്ന ആസക്തികളിലാണ്. അതിന്റെ ശരിയായ പാതക്കു നേരെ അവര്‍ പുറം തിരിഞ്ഞു നില്‍പ്പാണ്. അറിവുള്ള വരെന്നു ഭാവിക്കുന്ന പണ്ഡിതന്മാര്‍ തസവുഫിന്റെ അടിസ്ഥാനങ്ങള്‍ക്ക് നിരക്കാത്ത ചില സങ്കല്‍പ്പങ്ങളിലാണ് അഭിരമിക്കുന്നത്.''
സൂഫികള്‍ ജല്‍വത്തിലും ഖല്‍വത്തിലും
സാമൂഹിക രംഗത്ത് നിന്നും ഒളിച്ചോടുവാന്‍ പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന ആശയങ്ങളാണ് സൂഫികള്‍ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നുവെന്നത് മറ്റൊരു തെറ്റിദ്ധാരണയാണ്. തീര്‍ത്തും വാസ്തവ വിരുധമായ ഈ ആരോപണത്തിന് നിമിത്തം സൂഫികളില്‍ ഏകാന്തവാസം അനുഷ്ഠിക്കുന്നവരുടെ ചരിത്രങ്ങളില്‍ മാത്രം ശ്രദ്ധിച്ചതിനാലാണ്. എന്നാല്‍, തസവുഫിന്റെ രംഗത്തെ നേതൃത്വങ്ങളെല്ലാം ദീനി പ്രബോധന രംഗത്തും വൈജ്ഞാനിക രംഗത്തും പ്രശോഭിച്ചവരാണ്. ഇമാമു ത്വാഇഫ എന്ന നിലയില്‍ വിശ്വപ്രസിദ്ധരായ അബുല്‍ഖാസിം ജുനൈദുല്‍ ബഗ്ദാദി(റ) വൈജ്ഞാനിക രംഗത്തു പ്രശോഭിച്ചവരും ഒന്നിലധികം ഭാര്യമാരോടൊപ്പം കുടുംബ ജീവിതം നയിച്ചവരായിരുന്നു. ഇമാം ഗസ്സാലി(റ) അവിടുത്തെ ജ്ഞാനാന്വേഷണത്തിന്റെ പ്രത്യേക ഘട്ടത്തില്‍ മാത്രമാണ് ഏകാന്ത വാസത്തിലായത്. ശൈഖുല്‍ ഇസ്‌ലാമെന്ന് ആദരപൂര്‍വം സലഫികള്‍ വാഴ്ത്തുന്ന ഇബ്‌നു തൈമിയ പോലും ആത്മീയ അവസ്ഥകളെ സംസ്‌കരിക്കാന്‍ ഒരു നിശ്ചിത കാലം ഏകാന്തവാസം അനുഷ്ഠിക്കുന്നതിന്റെ ആവശ്യകത നിഷേധിച്ചിട്ടില്ല.2 പല ഉന്നത പഠനങ്ങള്‍ക്കായും ജോലി ആവശ്യാര്‍ത്ഥവും കുടുംബത്തില്‍ നിന്നും നാട്ടില്‍ നിന്നും ആളുകള്‍ വിട്ടു നില്‍ക്കാറുണ്ടല്ലോ. ഇതേ പ്രകാരം അല്ലാഹുവുമായുള്ള ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചെടുക്കാന്‍ നിശ്ചിത കാലഘട്ടത്തില്‍ ഏകാന്തവാസം അനുഷ്ഠിക്കുവാനല്ലാതെ തസവുഫ് നിര്‍ദേശിച്ചിട്ടില്ല. ആത്മീയ പരിശീലനം സിദ്ധിക്കുന്ന മുരീദന്മാരുടെ അവസ്ഥകളെ വിലയിരുത്തി പിന്നീട് ശൈഖന്മാര്‍ അവര്‍ക്ക് അനുയോജ്യമായ പ്രവര്‍ത്തന മേഖലകള്‍ നിര്‍ദേശിക്കുമെന്ന് ഇമാം സുഹ്‌റവര്‍ദി(റ) പറയുന്നുണ്ട്3. മുരീദിന്റെ അഭിരുചിയും ശേഷിയും മനസ്സിലാക്കുന്ന ശൈഖായിരിക്കണം ഇത് നിര്‍ദേശിക്കുന്നത്. ഏകാന്തവാസം(ഖല്‍വത്ത്) അനുഷ്ഠിച്ച് ഹൃദയത്തിന് ശക്തിപകര്‍ന്ന ശേഷം സമൂഹത്തിലേക്കിറങ്ങി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന(ജല്‍വത്ത്) രീതിയാണ് ഇമാം ഉമര്‍ സുഹ്‌റവര്‍ദി അവാരിഫുല്‍മആരിഫില്‍ പ്രതിപാദിക്കുന്നത്.
ശൈഖ് ഹജ്‌വീരി(റ)യുടെ കശ്ഫുല്‍ മഹ്ജൂബില്‍ നബി(സ)യുടെ കാലഘട്ടം മുതലുള്ള സൂഫികളെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്. മനസ്സിനെ ആര്‍ദ്രമാക്കാന്‍ അനിവാര്യമായ പ്രവര്‍ത്തന മേഖലയില്‍ പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ നിലകൊണ്ടവരെന്ന മാനദണ്ഡത്തിലാണ് സൂഫികളുടെ ചരിത്രം വിവരിച്ചിട്ടുള്ളത്. അല്ലാഹുവുമായുള്ള സാമീപ്യ ബന്ധം കരസ്ഥമായവര്‍ എന്ന തലത്തിലാണെങ്കില്‍ എല്ലാ സഹാബികളും താബിഉകളും ഈ ഗണത്തില്‍ വരുന്നതാണ്. കൊട്ടാരം വിട്ട് ഏകാന്തവാസത്തിനിറങ്ങിയ ഇബ്രാഹീമിബ്‌നു അദ്ഹമും(റ) രാഷ്ട്ര ഭരണത്തില്‍ മുഴുകിയ ഉമര്‍ ഇബ്‌നു അബ്ദുല്‍അസീസും(റ) കൊട്ടാര പണ്ഡിതനായിരുന്ന ഇമാം നബാത്തിയും(റ) വ്യത്യസ്ഥ മേഖലയില്‍ നിലകൊണ്ട സൂഫികളാണ്. ഇമാം യൂസുഫുല്‍ ഫാസി(റ) രചിച്ച ശറഹു റാഇയ്യത്തിന്റെ ഒടുവില്‍ തസവുഫിന്റെ അഹ്‌ലുകാര്‍ അവരുടെ ആത്മീയവും സ്വഭാവപരവുമായ വ്യത്യസ്ഥ അവസ്ഥകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ഒമ്പതു തരക്കാരായി തരംതിരിക്കുന്നുണ്ട്. 1. ത്വരീഖുല്‍ ഇബാദത്ത്, ആരാധനകളില്‍ ചിട്ടയും ശുഷ്‌കാന്തിയും പുലര്‍ത്തുന്നവര്‍. 2. രിയാളകളിലും(ആത്മപരിശീലനം) ശരീരേഛകളെ നിയന്ത്രണവിധേയമാക്കന്നതിലും പ്രാധാന്യം കല്‍പ്പിക്കുന്നവര്‍. 3. ഖല്‍വത്ത്(ഏകാന്തവാസം), ഉസ്‌ലത്ത്(ജനങ്ങളുമായി മാനസികമായ അടുപ്പം ഒഴിവാക്കല്‍) അനുഷ്ഠിച്ചു പോകുന്നവര്‍. 4. ഒരു നാട്ടില്‍ നിന്നും മറ്റൊരു നാട്ടിലേക്ക് നിരന്തരം യാത്രയിലായി കഴിഞ്ഞു കൂടുന്നവര്‍. (സ്ഥിരമായി ഒരു സ്ഥലത്ത് താമസിക്കാത്തതിനാല്‍ എവിടേയും അറിയപ്പെടുകയോ പരിഗണിക്കപ്പെടാതിരിക്കാലുമാണ് അവരുടെ ലക്ഷ്യം.) 5. ജനസേവനപാതയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നവര്‍. 6. ആത്മസമരത്തില്‍ ഏര്‍പ്പെടുകയും അഹ്‌വാലുകള്‍(ആത്മീയ അവസ്ഥകള്‍) പ്രകടമായവുകയും ചെയ്തവര്‍. 7. ജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ അവരുടെ ആത്മീയ അവസ്ഥകള്‍ തീരെ തിരിച്ചറിയപ്പെടാത്ത വിധത്തില്‍ ജീവിക്കുകയും ജനങ്ങളിലേക്ക് പരമാവധി ഇണങ്ങിച്ചേരാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവര്‍. 8. മനസ്സുകള്‍ തകര്‍ന്നവരായും ദുര്‍ബലരായും കഴിഞ്ഞു കൂടുന്നവര്‍. 9. വൈജ്ഞാനിക സദസ്സുകളിലും ഉലമാക്കളുമായുള്ള സഹവാസത്തിലും ഏര്‍പ്പെടുന്നവര്‍4. മനുഷ്യന്റെ വിഭവശേഷിക്കനുസരിച്ചാണല്ലോ അല്ലാഹുവിന് തഖ്‌വ ചെയ്യേണ്ടത്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ, ഓരോരുത്തരുടെയും കഴിവും ശേഷിയും അനുസരിച്ച് ഓരോരു മേഖലകളിലൂടെ അല്ലാഹുവിന് കീഴ്‌പ്പെട്ടും അവനെ അനുഭവിച്ചും മുന്നോട്ടു പോവുക എന്നതാണ് സൂഫി രീതി. സൂഫികള്‍ ഓരോരുത്തരും അവരവര്‍ക്ക് ലഭിച്ച വഴികളിലൂടെ പോകുന്നുവെന്ന് ശൈഖ് സൈനുദ്ദീന്‍ മഖ്ദൂമി(റ)ന്റെ അദ്കിയാഇലും വിവരിക്കുന്നുണ്ട്; അതൊരു പക്ഷേ, ജല്‍വത്തിലാകും അല്ലെങ്കില്‍ ഖല്‍വത്തിലാകും.
അല്ലാഹു നല്‍കിയ മാനവവിഭവ ശേഷിയെ അവന്റെ മാര്‍ഗത്തില്‍ അവന്റെ അടിമയായ അവസ്ഥയില്‍ വിനിയോഗിക്കുകയാണ് മനുഷ്യന്റെ ബാധ്യത. അപ്പോള്‍, അല്ലാഹു ഏതവസ്ഥയിലാണ് ഒരു മനുഷ്യനെ തൃപ്തിപ്പെടുന്നത് ആ അവസ്ഥയെയാണ് മനുഷ്യന്‍ സ്വീകരിക്കേണ്ടത്. അല്ലാഹു തൃപ്തിപ്പെട്ടതിന്റെ ലക്ഷണമാകട്ടെ, അല്ലാഹുവിന്റെ സ്മരണയിലും അവന്റെ വഴിപ്പാടിലുമായി നലകൊള്ളാന്‍ സാധിക്കലാണ്.5 മനസ്സു കൊണ്ട് അല്ലാഹുവിനെ അനുഭവിക്കാന്‍ സാധിക്കലാണ് പ്രധാനം. അതിന് സാധിക്കുന്ന അവസരത്തില്‍ പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ നന്മയായ പലതും നഷ്ടപ്പെട്ടേക്കാം പക്ഷേ, അതിനേക്കാള്‍ വലുത് അല്ലാഹുവിന്റെ മഅ്‌രിഫത്താണ്(അനുഭവജ്ഞാനം) എന്ന് നീ മനസ്സിലാക്കണമെന്ന് വിവരിക്കുന്ന ഹിക്കമിലെ ഒരു വാചകമുണ്ട്.6
ഇമാം ഇബ്‌നുഅത്തഇല്ലാഹി സിക്കന്തരി(റ) അബുല്‍ അബ്ബാസില്‍ മുര്‍സി(റ)യുടെ ശിഷ്യത്വത്തില്‍ വന്ന ആദ്യഘട്ടത്തില്‍ അസ്ഹറിലെ അധ്യാപനം ഉപേക്ഷിച്ച് സദാസമയത്തും ശൈഖിന്റെ സഹവാസത്തില്‍ കഴിഞ്ഞുകൂടാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുകയുണ്ടായി. പ്രസ്തുത ആഗ്രഹത്തോടെ ശൈഖിന്റെ അടുത്തേക്ക് പ്രവേശിച്ചപ്പോള്‍ തന്നെ ശൈഖ് പറഞ്ഞു, ''എന്റെ അടുത്ത് ഒരാള്‍ വന്നിട്ട് പറയുകയാണ്... ഞാന്‍ എന്റെ അധ്യാപനമെല്ലാം നിര്‍ത്തി സദാസമയത്തും നിങ്ങളുടെ സഹവാസത്തിലായി കഴിയട്ടേ... ആ വന്ന വ്യക്തി നല്ലൊരു ഫഖീഹായിട്ട് അല്ലാഹു അനുഗ്രഹിച്ച വ്യക്തിയാണ്. ഞാന്‍ പറഞ്ഞു, വേണ്ട നിന്നെ അല്ലാഹു നിര്‍ത്തിയ ഇടത്തു നില്‍ക്കൂ.7''. ഇതാണ് സൂഫിയാക്കളുടെ നിലപാട്. അവരെ അല്ലാഹു എവിടെ നിയോഗിക്കുന്നുവോ ആ രംഗത്ത് അവര്‍ നിലകൊള്ളുന്നതാണ്. അത് നിശ്ചിത മേഖലയിലേ പാടുള്ളൂവെന്നുള്ള ഒരു മാനദണ്ഡവുമില്ല.(ശറഇന്റെ അനുവാദം ഒഴിച്ച്)
തസവുഫ് മനുഷ്യനെ നിഷ്‌ക്രിയനാക്കുന്നുവെന്ന് ചരിത്രബോധമുള്ളവര്‍ക്കൊന്നും വാദിക്കാനാകില്ല. സഹാബാക്കള്‍ക്ക് ശേഷം ഇസ്‌ലാമിന്റെ പ്രബോധന പ്രചരണ രംഗത്ത് നിസ്തുല്യമായ സേവനങ്ങള്‍ നിര്‍വഹിച്ചിട്ടുള്ളത് മുഴുവന്‍ സൂഫികളാണ്. അബ്ദുല്‍ഖാദിര്‍ ജീലാനിയും ഇമാം സുഹ്‌റവര്‍ദിയും അഹ്മദുല്‍ കബീര്‍ രിഫാഇയും അബുല്‍ഹസനുശാദുലിയും പോലുള്ള വലിയ നേതാക്കള്‍ മുതല്‍ അവരുടെ ശിഷ്യന്മാരായ എണ്ണമറ്റ ആളുകള്‍ ലോകത്തിന്റെ നാനാഭാഗത്തേക്കും പോയി പ്രബോധന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ ഏര്‍പ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ ഖാജാ മുഈനുദ്ദീന്‍ ചിശ്തി(റ), അഹ്മദുല്‍ഫാറൂഖ് സര്‍ഹിന്ദി(റ), ശാഹ്‌വലിയുല്ലാഹിദ്ദഹ്‌ലവി, മഹ്ബൂബെ ഇലാഹി നിസാമുദ്ദീന്‍ ഔലിയ ഇങ്ങിനെ വളരെ നീണ്ടു പോകുന്നതാണ് അവരുടെ പട്ടിക.
ആധുനിക കാലത്ത് നടന്ന വിപ്ലവരംഗങ്ങളിലെ സൂഫി സാന്നിദ്ധ്യത്തെ പറ്റി സയ്യിദ് അബുല്‍ഹസന്‍ അലി നദ്‌വി വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്.8 ഇസ്‌ലാമിനെ ആരാധനയിലേക്ക് ചുരുക്കി എന്നും അതിന് നിമിത്തമായത് സൂഫി ചിന്തകളാണെന്നും ആരോപിച്ച ജമാഅത്തെ ഇസ്‌ലാമിയുടെ അബദ്ധ വാദങ്ങള്‍ക്കെതിരെ അലീമിയാന്‍ രചിച്ച ഗ്രന്ഥത്തില്‍ പല വിപ്ലവകാരികളുടെയും തസവുഫ് ബന്ധത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് കോളനിയായിരുന്ന അല്‍ജീരിയയിലെ അല്‍ജസാഇരി ഫ്രഞ്ച് കൊളോണിയല്‍ ശക്തികള്‍ക്കെതിരെ തന്റെ മുരീദന്മാരെ സമരസജ്ജരാക്കിയ സൂഫിയായിരുന്നു. 1832-1837കാലത്ത് അവര്‍ പോരാട്ട ഭൂമിയില്‍ പരമാവധി നിലകൊള്ളുകയും ചെയ്തു. 1813ല്‍ റഷ്യ താജികിസ്ഥാനെ അക്രമിച്ചപ്പോള്‍ സമരരംഗത്തേക്ക് മുന്നിട്ടു വന്നത് നഖ്ശബന്തി ത്വരീഖത്തിന്റെ വാക്താക്കളായ ശൈഖന്മാരായിരുന്നു. ആഫ്രിക്കയിലെ സനൂസി പ്രസ്ഥാനമാകട്ടെ ജിഹാദുല്‍ അക്ബറും(ശത്രുവിനെതിരായ യുദ്ധം) ജിഹാദുല്‍ അസ്ഗറും(സ്വന്തം ഇഛകള്‍ക്കെതിരായ സമരം) ഒരുമിച്ചു കൂട്ടിയവരായിരുന്നു. കഫറ എന്ന ആഫ്രിക്കയിലെ സനൂസികളുടെ ആസ്ഥാനം യുദ്ധത്തിന്റെയും ത്വരീഖത്തിന്റെയും കേന്ദ്രമായിരുന്നു. ജമാഅത്തെ ഇസ്‌ലാമിയോട് തന്മയത്വം പുലര്‍ത്തിയ ഈജിപ്തിലെ ഇഖ്‌വാനുല്‍ മുസ്‌ലിമൂനിന്റെ സ്ഥാപകനായ ഹസനുല്‍ ബന്ന മരണം വരെ ശാദുലി ത്വരീഖത്തിന്റെ വിര്‍ദുകള്‍ പതിവാക്കിയിരുന്ന ശാദുലി ത്വരീഖത്തിന്റെ വാക്താവായിരുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ പോര്‍ച്ചുഗീസ്‌കാര്‍ക്കും ബ്രിട്ടീഷുകാര്‍ക്കുമെതിരായ സമരങ്ങള്‍ ആരംഭിക്കുന്നത് മുസ്‌ലിംകളിലെ ആത്മീയ വ്യക്തിത്വങ്ങളാണ്. പോര്‍ച്ചുഗീസ്‌കാര്‍ക്കെതിരെ കേരളത്തില്‍ നിന്ന് സമര പ്രഖ്യാപനം ആരംഭിക്കുന്നത്. ശൈഖ് സൈനുദ്ദീന്‍ മഖ്ദൂം കബീറില്‍ നിന്നാണ്. കോഴിക്കോട് ഖാസിയായിരുന്ന ഖാസി മുഹമ്മദ് രചിച്ച മഖ്ദൂം ഫത്ഹുല്‍മുബീന്‍ എന്ന സമരകാവ്യം സമര്‍പ്പിക്കുന്നത് സാമൂതിരി രാജാവിനാണ്. പോര്‍ച്ചുഗീസ് അധിനിവേശത്തെ സംബന്ധിച്ച് ബോധവാനാവുകയും സമരത്തിന് മുതിരുകയും ചെയ്ത സമൂതിരി രാജാവിന്റെ നടപടിയെ വാഴ്ത്തികൊണ്ടാണ് ആ കാവ്യസമരം സമര്‍പ്പിക്കുന്നത്. ശൈഖ് സൈനുദ്ദീന്‍ മഖ്ദൂം രണ്ടാമന്‍ രചിച്ച തുഹ്ഫത്തുല്‍ മുജാഹിദീന്‍ മറ്റൊരു സമരകൃതിയാണ്.
അക്രമിയായ ഭരണാധിപന്റെ മുമ്പില്‍ പോയി നീതി പറയലാണ് മഹത്തായ ജിഹാദ് എന്ന ഒരു വശത്ത് കൂടി മാത്രം അല്ലാഹുവിന്റെ അഹ്‌ലുകാരെ കാണാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നതും ശരിയല്ല. ഖുര്‍ആന്‍ സൃഷ്ടി വാദവുമായി രംഗത്തു വന്ന മുഅ്തസിലി ഭരണാധികാരിക്ക് മുമ്പില്‍ സത്യം തുറന്നു പറഞ്ഞ ഇമാമു അഹ്‌ലുസുന്ന അഹ്മദ്ബ്‌നു ഹമ്പലിന്റെ രീതിയും തന്ത്രപൂര്‍വം ഒഴിഞ്ഞു മാറി ഈജിപ്തിലേക്ക് പോയ ഇമാം ശാഫിഇയും ഇസ്‌ലാമിക ചരിത്രത്തിലെ രണ്ടു മാതൃകകളാണ്. ഓരോ വ്യക്തിത്വങ്ങള്‍ക്കും അന്നത്തെ സാഹചര്യത്തിനും അനുസരിച്ച് ഭരണാധികാരികളോട് ഇണങ്ങിയും പിണങ്ങിയും സൂഫികള്‍ നിലകൊണ്ടിട്ടുണ്ട്. സൂഫികളെ അവരുടെ വിശ്വാസത്തിന്റെയും സ്വഭാവത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് മനസ്സിലാക്കാനാവുക. ''സത്യവിശ്വാസിയുടെ മനസ്സിന്റെ അവസ്ഥ(നിയ്യത്ത്) അവന്റെ പ്രവര്‍ത്തനത്തേക്കാള്‍ പ്രധാനമാണ്''9എന്നാണല്ലോ നബി വചനം.
സൂഫികള്‍/സൂഫിസം ഭരണകൂടത്തിന്റെ ഉപകരണമാകുമ്പോള്‍
സൂഫികളുടെ സഞ്ചാരപഥം അല്ലാഹുവിനോട് ഇസ്തിഖാറ(നന്മയിലേക്ക് തിരിക്കാന്‍ അല്ലാഹുവിനോട് ആവശ്യപ്പെടല്‍) ചെയ്‌തോ അല്ലാഹുവില്‍ നിന്നുള്ള ഇല്‍ഹാമിന്റെയോ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നതാണ്. അങ്ങിനെ ഉറപ്പിച്ച വഴികളിലൂടെ പോകുന്നവരെ സ്വാധീനിക്കാന്‍ മറ്റാര്‍ക്കും സാധിക്കുന്നതല്ല. ദൃഢമായ വിശ്വാസവും കൂര്‍മ്മമായ ബുദ്ധിയും സംശുദ്ധമായ ഹൃദയവുമാണ് സൂഫികളുടെ മുഖമുദ്ര. എന്നാല്‍, ഇസ്‌ലാമിന്റെ ശത്രുക്കളുടെ കൗശലങ്ങളെ തിരിച്ചറിയാത്ത ശുദ്ധഗതിക്കാരാണ് സൂഫികളെന്നും ഭരണകൂടങ്ങളില്‍ നിന്നു ലഭിക്കുന്ന ആനുകൂല്യങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി അവരെ ആദരിക്കുന്നവരാണെന്നും തോന്നിപ്പിക്കും വിധം സൂഫിസമ്മേളനങ്ങള്‍ അരങ്ങേറിയത് സമൂഹത്തെ വല്ലാതെ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കാന്‍ ഇടയായിട്ടുണ്ട്. ഇസ്‌ലാമിക ചരിത്രത്തില്‍ കഴിഞ്ഞു പോയ സൂഫികളായ മഹാന്മാരില്‍ നിന്നൊന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ലാത്ത ഒരു നടപടിയാണ് ഇപ്പോള്‍ സംഭവിച്ചത്. ഇസ്‌ലാമിലെ ആവാന്തര വിഭാഗത്തെ നിര്‍വീര്യമാക്കാന്‍ മുസ്‌ലിംകളുടെയും ഇസ്‌ലാമിന്റെയും ശത്രുവിനെ കൂട്ടുപിടിക്കുന്ന നാലാംതരം നടപടിയാണ് സൂഫിസത്തിന്റെ പേരില്‍ അരങ്ങേറിയത്. ഇന്ത്യന്‍ മണ്ണിലേക്ക് കാല്‍കുത്തിയ ആദ്യത്തെ കോളോണിയല്‍ ശക്തികളുടെ കൗശലങ്ങളെ ഏറ്റവും ആദ്യം തിരിച്ചറിയുകയും അവര്‍ക്കെതിരില്‍ ഇന്ത്യയിലെ നാട്ടുരാജാവിനെ സമരസന്നദ്ധനാക്കുകയും ചെയ്ത ശൈഖ് സൈനുദ്ദീന്‍ മഖ്ദൂം പോലുള്ളവരുടെതാണ് യഥാര്‍ത്ഥ സൂഫി പ്രതിനിധാനം. പിന്നീട്, ബ്രിട്ടീഷ് അധിനിവേശം ലോകത്തെ തന്നെ പിടിമുറിക്കിയ അവസരത്തില്‍ കൊളോണിയല്‍ ഭരണകൂടത്തെ പ്രതിരോധിക്കാന്‍ ശേഷിയില്ലാതെ വന്ന ഘട്ടത്തില്‍ സമരങ്ങളില്‍ നിന്ന് വിട്ടു നില്‍ക്കുന്ന നിലപാടുകളുളള സൂഫികള്‍ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അവരുടെ പിണിയാളുകളായി മാറിയ ചരിത്രമില്ല. ഇസ്‌ലാമിനകത്തുള്ളവരോ ഇസ്‌ലാമിനോട് മമത പുലര്‍ത്തുന്നവരോ ആയ ഭരണകൂടങ്ങളോട് ചില നന്മകളെ മുന്‍ നിര്‍ത്തിയ സഹകരണങ്ങളുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. പക്ഷേ, ഇസ്‌ലാമിനേയും മുസ്‌ലിംകളേയും ജന്മശത്രുവായി കാണുന്ന രാഷ്ട്രീയ സ്വയം സേവകര്‍ ഒരു സൂഫി സമ്മേളനത്തിന് ഒത്താശ ചെയ്യണമെങ്കില്‍ അവര്‍ക്ക് അനുകൂലമായ എന്തെങ്കിലും അജണ്ട അതിനകത്തുണ്ടാകുമെന്ന് മനസ്സിലാക്കാന്‍ വലിയ വിവേകമൊന്നും വേണ്ടതില്ല. സൂഫിസമ്മേളനം മുഖേന ഇസ്‌ലാമികമായ ലക്ഷ്യങ്ങള്‍ നടപിലാക്കാന്‍ ഉദ്ദേശിച്ചു വന്ന നിഷ്‌കളങ്കരുണ്ടാകാം. എന്നാല്‍, ഇസ്‌ലാമിന്റെ അനുകൂലികളുടെ ലക്ഷ്യങ്ങളാണോ പ്രതികൂലികളുടെ അജണ്ടകളാണോ അതിജയിക്കുന്നത് എന്നതാണ് പ്രധാനം.
ശൈഖ് സൈനുദ്ദീന്‍ മഖ്ദൂമും ശൈഖ് അഹ്മദ് സര്‍ഹിന്ദിയും ശാഹ് വലിയുല്ലാഹി ദഹ്‌ലവിയും പോലുള്ളവര്‍ സമൂഹത്തിന്റെ തെറ്റായ വിശ്വാസങ്ങളേയും കര്‍മങ്ങളേയും സ്വഭാവങ്ങളേയും സംസ്‌കരിക്കാന്‍ യത്‌നിച്ചതിന്റെ തുടര്‍ച്ചയായ സൂഫി മൂവ്‌മെന്റുകളെ സംഘപരിവാറിന് ആശരിര്‍വദിക്കാന്‍ കഴിയുന്നതല്ല. ആത്മനിയന്ത്രണം, ധ്യാനശക്തി വര്‍ധിപ്പിക്കല്‍, വിനയം പ്രകടിപ്പിക്കല്‍, കാരുണ്യ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ ഏര്‍പ്പെടല്‍ തുടങ്ങിയ പൊതുവായ മാനവമൂല്യങ്ങളില്‍ മാത്രം ഊന്നി സമുദായത്തെ ഷണ്ഡീകരിക്കാനാണ് സൂഫിസത്തേയും സൂഫികളെയും ഉപകരണമാക്കുന്നത്. ഇസ്‌ലാമിന്റെ സൂഫിസമാകട്ടെ ശരീഅത്തിന്റെ വളര്‍ച്ചക്കും സുഭദ്രതക്കുമായുള്ള യത്‌നങ്ങളാണ്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ അവ ആത്മസംസ്‌കരണത്തിന്റെ ഗുഹകളില്‍ ഒതുങ്ങുന്നതല്ല. ഇസ്‌ലാമിക ശരീഅത്തിനെ ആത്മാവിലും മനസ്സിലും ശരീരത്തിലും വേരൂന്നിക്കാനുള്ള നിതാന്തമായ പരിശ്രമങ്ങള്‍ക്ക് പുറമെ സ്‌നേഹ ജനങ്ങളുടേയും കുടുംബങ്ങളുടെയും ദീനിനോടുള്ള ഗുണകാംഷ(നുസ്ഹ്)യിലും ഊന്നുന്നതാണ് ഇസ്‌ലാമിലെ സൂഫി നിര്‍വഹണം. മതത്തിന്റെയും സ്രഷ്ടാവിലുള്ള നിര്‍ണിതമായ വിശ്വാസത്തിന്റെ പോലും ആവശ്യമില്ലാതെ മനുഷ്യനെ സംസ്‌കരിക്കാനും മാനവ മൂല്യങ്ങളെ സൃഷ്ടിക്കാനും കഴിയുന്നതിലൂടെ ശരീഅത്തിന്റെ അസ്തിത്വത്തെ ഇല്ലായ്മ ചെയ്യുവാനുള്ള മതനിരപേക്ഷ ആത്മീയവാദത്തിന്റെ(ടലരൗഹമൃ ടുശൃശൗേമഹശ്യേ) ലക്ഷ്യങ്ങളിലേക്ക് മുസ്‌ലിം നേതാക്കളെ കൂട്ടുപിടിക്കാനുള്ള അജണ്ടകളാണ് സൂഫി സമ്മേളനങ്ങള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ശരീഅത്തിന്റെ ബാഹ്യ നിയമങ്ങളിലും പ്രകടനങ്ങളിലും അമിതപ്രാധാന്യം കല്‍പ്പിക്കുന്ന വഹാബിസത്തെ ദുര്‍ബലമാക്കാന്‍ വേണ്ടി ബഹുദൈവവാദികളും ഇസ്‌ലാം വിരുദ്ധരുമായവര്‍ക്കൊപ്പം ചേരുന്ന യുക്തി ഇസ്‌ലാമില്‍ പരിചിതമായ സൂഫിസത്തോട് ചേര്‍ത്ത് പറയാന്‍ കഴിയുന്നതല്ല.
...............................
കുറിപ്പുകള്‍
1. സൂഫിസവും ശരീഅത്തും, അബ്ദുല്‍ഹഖ് അന്‍സാരി(ഐ.പി.എച്ച് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച അദ്ദേഹത്തിന്റെ തീസീസിന്റെ പരിഭാഷ)
2. അവാരിഫുല്‍മആരിഫ് - ഇമാം ഉമര്‍ സുഹ്രവര്‍ദി
3. ശറഹു റാഇയത്തു ശരീശിയില്‍ ഇമാം യൂസുഫുല്‍ ഫാസി(റ) വിവരിച്ചതിന്റെ ആശയസംഗ്രഹം
4. ശറഹുല്‍ ഹിക്കം - ഇബ്‌നു അബാദുന്നസഫി(ഇറാദത്തുക തജ്‌രീദി എന്നു തുടങ്ങുന്ന മത്‌നിന്റെ വ്യഖ്യാനത്തില്‍ പറഞ്ഞത്)
5. ഇദാഫതഹലക്ക വിജ്ഹത്തും മിന തഅറുഫി എന്നു തുടങ്ങുന്ന ഹിക്കം മത്‌ന്(ഹിക്കമുല്‍ അതാഇ)
6. കുല്ലുകലാമിന്‍ ബറസ എന്ന മത്‌ന് വിവരിക്കുന്ന ഇമാം ഇബ്‌നുഅബാദുന്നസഫിയുടെ ശറഹുല്‍ ഹിക്കമില്‍ ഉദ്ധരിച്ച ചരിത്രം.
7. അബുല്‍ഹസന്‍ അലിനദ്‌വിയുടെ അതഫ്‌സീറുസിയാസിയ ലില്‍ ഇസ്‌ലാം(മലയാള പരിഭാഷ)
8. ഇമാം ത്വബ്‌റാനി നിവേദനം ചെയ്ത ഹദീസ്. ഇമാം ബൈഹഖി ശുഅ്ബുല്‍ ഈമാനില്‍ ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
Comments
Post a Comment